Na sjednici Vijeća naroda Republike Srpske koja je održana danas u Banjaluci, nije postignuta saglasnost o pokretanju vitalnog nacionalnog interesa koji su na Zakon o zaštiti ustavnog uređenja Republike Srpske pokrenuli delegati Kluba bošnjačkog naroda.

Delegati u Vijeću smatrali su da pomenuti Zakon ne predstavlja povredu vitalnog interesa Bošnjaka, što potvrđuje i samo glasanje.

Kako je rečeno za “Nezavisne novine”, od osam delegata iz Kluba bošnjačkog naroda, pet je smatralo da Zakon o zaštiti ustavnog uređenja Republike Srpske, kojim se, podsjetimo, uvodi 21 krivično djelo napada na ustavno uređenje Republike Srpske, te osniva specijalno tužilaštvo, sud i služba za zaštitu ustavnog uređenja Srpske, povređuje vitalni nacionalni interes Bošnjaka, dok su tri delegata mislila suprotno.

U Klubu hrvatskog naroda jednoglasno su smatrali da je veto neosnovan, pa je svih delegata glasao da nije došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa.

Slično su smatrali i u Klubu delegata srpskog naroda, s tim da je pet delegata glasalo da nije došlo do povrede veta, dok su dva delegata iz SDS i PDP bila uzdržana (jedan delagat nije prisustvovao sjednici).

Pošto veto nije dobio potrebnu većinu, sada će o njemu odlučivati Zajednička komisija Narodne skupštine Republike Srpske i Vijeća naroda RS.

Ovo je, moglo bi se reći očekivan slijed događaja, jer je do sada rijetko zabilježeno da je Vijeće naroda konstatovalo da je došlo do povrede veta u nekom zakonu.

Takođe, ako Zajednička komisija takođe donese istu odluku, onda će se o povredi veta očitovati Vijeće za zaštitu vitalnog interesa pri Ustavnom sudu Republike Srpske.

Ipak, Alija Tabaković, delegat Kluba bošnjačkog naroda, ne vjeruje da će veto dobiti podršku niti Zajedničke komisije, niti Ustavnog suda Republike Srpske.

“Imajući u vidu dosadašnju reakciju i rad Ustavnog suda, za očekivati je da oni odbiju veto. Ali tračak nade je to da je Ustavni sud BiH zakone već ranije stavio van snage privremenom mjerom”, navodi Tabaković.

On za “Nezavisne novine” kaže da se u ovom zakonu, za njih spornom, prepliću nadležnosti i zakoni koji postoje od ranije.

“Zato bi Ustavni sud RS trebalo da odbije ove zakone. Nažalost, praksa pokazuje da Ustavni sud radi drugačije. Vidjećemo šta će se desiti”, dodao je Tabaković.

Ljubiša Krunić, delegat PDP u Klubu srpskog naroda, ističe da nije mogao dati podršku zakonu, a da je isto učinio i Nikola Kovačević iz SDS. “Mi smo bili uzdržani jer motivi Kluba bošnjačkog naroda i Kluba srpskog naroda se dijametralno razlikuju. Zato se nismo pridružili Klubu Bošnjaka i glasali da je došlo do povrede veta već smo ostali suzdržani”, pojašnjava Krunić.

Takođe, ističe da s druge strane nije mogao dati ni podršku Zakonu.

“Mislim da ovaj Zakon koji je donijela skupštinska većina ugrožava ljudska i građanska prava u Republici Srpskoj i da ide protiv svih onih koji ne misle kao predsjednik SNSD i Srpske Milorad Dodik i njemu bliski ljudi”, navodi Krunić za “Nezavisne novine.

Ako zakon prođe sve procedure i na kraju bude usvojen, Krunić upozorava da će na taj način doći do “uvođenja policijske države”.

“Gdje će policija direktno uticati na sud i tužilaštvo i građani Republike Srpske će morati biti jako oprezni u komentarisanju bilo čega. Jer ako ne mislite kao što misli vladajuća struktura u Srpskoj, možete biti proglašeni državnim neprijateljem, a vi ustvari volite Republiku Srpsku i borite se za nju tako što želite da se donose i provode zakoni kao u svim normalno uređenim pravnim državama u Evropi i svijetu”, rekao je Krunić.

Ako veto na kraju stigne do Ustavnog suda Republike Srpske – Vijeća za zaštitu vitalnog interesa, oni su dužni da u roku od 30 dana donesu odluku.

Pred njima će biti tada dvije opcije.

Prva je da usaglase da je došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda.  Tada se zakon ponovo vraća na raspravu u Narodnu skupštinu Republike Srpske Drugo, da nije došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa. U tom slučaju, zakon se prosljeđuje predsjedniku Republike Srpske koji onda treba da potpiše ukaz o njegovom stupanju na snagu.

Podsjetimo, Zakon o zaštiti ustavnog uređenja Srpske, usvojen je na 20. posebnoj sjednici Narodne skupštine RS, održanoj 13. marta 2025. godine.