Od bolesti koje se prenose putem hrane u svijetu na godišnjem nivou oboli oko 600 miliona ljudi, a prevare u vezi sa hranom u Srbiji nisu u potpunosti zakonski regulisane i sankcionisane, pokazuje revizija Državne revizorske institucije.

Revizijom je utvrđeno i da ne postoji obaveza obavještavanja javnosti o utvrđenim prevarama u vezi sa hranom, mada bi ovo uskoro moglo da se promijeni.

Najveće obmane potrošača su kod proizvoda kao što su čokolade, sokovi, kafa, med, sir, crni hljeb i rakija, pokazuje revizija Državne revizorske institucije.

Detekcija falsifikovanih prehrambenih proizvoda zahtijeva korišćenje odgovarajućih metoda. Klasične metode, kao što je određivanje tačke smrzavanja mlijeka, koriste se za otkrivanje razrijeđenosti mlijeka vodom ili test skroba, kako bi se provjerilo da li je u kafu dodat nedeklarisani surogat, ili enzimske, genetske ili instrumentalne tehnike, kao i hromatografske, izotopske ili spektrometrijske tehnike.

Jedan od problema je i nedostatak kontinuiteta u monitoringu hrane.

Cilj revizije bio je da se utvrdi u kojoj mjeri su nadležne institucije 2023. godine efikasno uspostavile sistem provjere bezbjednosti hrane u Srbiji i da li postoji prostor za unapređenje, a izvještaj iz ovog sektora je napravljen prvi put.

Revizijom je utvrđeno i da ne postoji obaveza obavještavanja javnosti o utvrđenim prevarama u vezi sa hranom, pa je DRI dala preporuku Ministarstvu poljoprivrede da se u okviru zakonske regulative uvede termin “prevare u vezi s hranom“.

Predsjednik Državne revizorske institucije i glavni državni revizor Duško Pejović izjavio je na predstavljanju izvještaja da je za zaštitu života i zdravlja stanovništva od primarnog značaja korišćenje higijenski ispravne hrane.

“Da bi se to osiguralo, potrebno je urediti sistem proizvodnje, prometa, kontrole i potrošnje hrane, bilo da se radi o hrani domaćeg porijekla ili hrani koja potiče iz uvoza“, rekao je Pejović.

Prvi zaključci ukazuju na to da planski i zakonodavni okviri u sektoru bezbjednosti hrane nisu u potpunosti uspostavljeni, kao i da prevare u vezi sa hranom nisu u potpunosti zakonski regulisane i sankcionisane, što dovodi do negativne percepcije potrošača o sistemu bezbjednosti hrane, prenosi “Dnevnik“.

Kako nas najviše varaju?

Aleksandar Gligorijević, viši savjetnik u reviziji DRI, rekao je da su inspekcijske službe utvrdile prevare potrošača kod proizvoda kao što su čokolada, kafa, med, sir, crni hljeb i rakija.

“Obmane su najčešće kod čokolade, koja se zapravo predstavlja kao čokolada, a najčešće je to šećerna tabla. Sokovi koji ne sadrže određeni procenat voća, kao što je navedeno u deklaraciji proizvoda, kafa koja sadrži surogate, kao i med kome se dodaje glukozno-fruktozni sirup“, navodi Gligorijević.

Drugi zaključak ukazuje na to da institucionalni okvir, predviđen Zakonom o sigurnosti hrane, nije efektivno uspostavljen, a aktivnosti Stručnog savjeta, osnovanog 2017. godine, nisu doprinijele procjeni rizika u sektoru bezbjednosti hrane na nacionalnom nivou.