Lokalni izbori 2020. i 2024. – koje stranke u Srpskoj su izgubile najviše glasova?
Demokratski narodni savez (DNS) nastavio je da tone u vezi s pitanjem izbornih rezultata, a ova stranka na nedavno održanim lokalnim izborima ostvarila je daleko najveći pad od svih partija iz vlasti i opozicije kada se uporedi broj glasova i osvojenih odborničkih mandata sa 2020. godinom.
Takođe, u izuzetno nezavidnoj situaciji je i najjača opoziciona stranka SDS, koja je, iako je sada zadržala broj lokalnih zajednica u kojima će imati odbornike kao prije četiri godine, ipak izgubila skoro 8.000 glasova u odnosu na 2020. godinu.
Koliko je loša situacija u SDS-u, govori podatak da je ova partija od lokalnih izbora 2016. godine do danas izgubila 50.000 glasova na republičkom nivou.
Ovdje ćemo dodati da je ove lokalne izbore karakterisalo to što je većina partija imala manje kandidatskih lista nego prije četiri godine.
Pošto smo tekst počeli sa DNS-om, naredne redove posvetićemo nekada trećoj stranci po snazi u Republici Srpskoj. Na opštim izborima 2018. godine, stranka čiji je lider tada bio Marko Pavić, uspjela je da dođe do preko 100.000 glasova i 12 poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske. DNS se ubrzo pocijepao, a dio članstva prešao je u novoosnovani Demos, od čega se, kako stvari stoje, nisu oporavili.
Na izborima 2020. godine stranka je imala odborničke liste u 59 od 64 lokalne zajednice. Cenzus su prešli u 56, a nisu u tri. Tom prilikom osvojili su 58.326 glasova.
Da stvari nisu dobre, svjedoče i ovi lokalni izbori. DNS je imao kandidate za odbornika u 49 opština/gradova, od čega će imati predstavnike u 42.
Još poražavajuće za njih je to da su u odnosu na 2020. izgubili više od 30.000 glasova, te su osvojili svega nešto preko 26.000 na ovim izborima.
Gubitnikom se može smatrati i Narodni demokratski pokret. Stanka bilježi vrtoglav pad od kada su odlučili da uđu u vladajuću većinu. Na ovim lokalnim izborima učestvovali su u svega 20 lokalnih sredina, a cenzus su prešli samo u njih pet, osvojivši 3.860 glasova. Poređenja radi, na izborima 2020. godine imali su kandidate u 39 lokalnih zajednica, a odbornike su imali u 26.
Pad u broju glasova, ali ne i u broju opština/gradova gdje će imati odbornika ima Ujedinjena Srpska. Oni su imali 48 kandidatskih lista, a prošli su cenzus u 40. Osvojili su 32.181 glas, što je za oko sedam hiljada manje nego prije četiri godine, kada su imali odbornike u 39 lokalnih zajednica, a nisu u 12.
Slično je i sa Socijalističkom partijom Srpske (SPS). Oni su 2020. godine učestvovali na izborima u 41 lokalnoj zajednici, imali su odbornike u 19, dok u 22 nisu, pri čemu su osvojili 28.039 glasova. Na ovogodišnjim izborima kandidovali su se u 28 opština/gradova, ali su u 23 prešli potrebni cenzus. Osvojili su 21.507 glasova.
Najkonstantniji od, uslovno rečeno, manjih stranaka iz vladajuće koalicije su Socijalistička partija (SP) i Demos.
Socijalisti su ove godine imali više od 38.000 glasova, što je za 2.000 više nego prije četiri godine. Imaće odbornike u 50 opština/gradova od ukupno 58 u kojima su imali listu. Koliko je njihov rezultat dobar, a koliko je prošao ispod svakog radara, govori to da su na ovim izborima osvojili mandate u čak 11 lokalnih zajednica više nego 2020. godine, čime su druga stranka po jačini u vlasti iza SNSD-a.
Rezultat sa prošlih izbora u vezi s pitanjem broja opština u kojima će imati odbornike, potvrdio je i Demos. Osvojenih oko 36.000 glasova bilo im je dovoljno da u 38 sredina ubuduće imaju predstavnike. Godine 2020. imali su preko 42.000 glasova.
Narodna partija Srpske (NPS) je prvi put uzela učešće na lokalnim izborima i imali su sasvim solidan rezultat. Od 40 lokalnih zajednica, u 15 nisu prešli cenzus i neće imati odbornike, dok u 25 jesu, a osvojili su ukupno 22.322 glasa.
Što se opozicije tiče, situacija nije baš najbolja.
Kako smo rekli na početku teksta, SDS je uspio da sačuva odbornička mjesta u 55 od 57 lokalnih zajednica u kojima su imali kandidate, ali među njima nije Banjaluka, što je veliki debakl za ovu stranku.
Oni su na ovim izborima osvojili oko 80.000 glasova, što je manje nego 2020, kada su imali 84.250. No, prava slika dubioze vidi se ako se uporede rezultati sa izbora 2016. Tada je SDS osvojio preko 132.000 glasova, što znači da su za osam godina izgubili 50.000 glasova.
U teškoj situaciji je i PDP. Samo dva (grado)načelnička mjesta su osvojili na ovim izborima, uz učešće u 45 lokalnih zajednica sa odborničkom listom. U 20 neće imati predstavnike, a osvojili su nešto više od 40.000 glasova, od čeka više od polovine u Banjaluci, koja je izvukla potpuni debakl ove partije, koja je prije četiri godine imala odbornike u 39 lokalnih zajednica, uz osvojenih skoro 53.000 glasova.
Nešto bolje na ovim izborima prošao je Nebojša Vukanović sa listom Za pravdu i red. Oni su, za razliku od prethodnog ciklusa, kada su učestvovali u samo tri lokalne zajednice te osvojili 2.589 glasova, sada imali kandidate u 26, ali su uspjeli preći cenzus u šest. Popravio se i broj glasova, a sada je to preko 12.000.
Na lokalnim izborima prvi put su učestvovale još dvije stranke.
Jelena Trivić i njen Narodni front takođe su imali dobar izborni rezultat, jer su od 37 opština/gradova, uspjeli da se domognu mandata u njih 20.
Nezavisni pokret “Svojim putem” – Igor Radojičić, kao najmlađi pokret u Srpskoj, kandidovao je liste u osam lokalnih zajednica i uspio da sakupi 5.970 glasova, od čega, očekivano, najviše u Banjaluci 4.287, a odbornika će imati i u Berkovićima.
I, naravno, za kraj, najjača stranka u Srpskoj ostao je SNSD, koji je na ovim izborima pobijedio u 47 lokalnih zajednica, a imao je preko 330.000 glasova.