Ima je svuda, od Kine do Južne Amerike, od hipermarketa do seoskih domaćinstava, od biblijskih spisa i drevnih bajki, do savremenih objava na društvenim mrežama. Jabuka je najpoznatije, najrasprostranjenije i po mnogima najzdravije voće na svijetu.

Njeno veličanstvo jabuka, koju zovu i kraljicom voća, ima i svoj praznik, koji se obilježava danas. Svjetski dan jabuka je i prilika da se podsjetimo da su najveći proizvođači ovog voća na planeti Kina, SAD, zemlje Evropske unije, Turska i Indija.

Poljska, koja proizvede skoro 3 miliona tona jabuka godišnje, ima najveću proizvodnju tog voća po glavi stanovnika.

U svim ovim zemljama, pa i kod nas, jabuka nije samo voće, nego i simbol.

Jabuka je simbol vijekovima, od biblijske priče o Adamu, Evi i jabuci spoznanja, do zaštitnog znaka jednog od najpoznatijih proizvođača kompjutera i telefona na svijetu.

Iako ovu voćku optužuju da je podstakla prvi ili praroditeljski grijeh i za nju je u mnogim jezicima vezan frazem „zabranjeno voće“, ljekari i nutricionisti tvrde da je ovo voće, u stvari, najbolji „lijek“ za sprečavanje brojnih bolesti.

Zato stara izreka kaže: „jedna jabuka na dan tjera doktora iz kuće van“.

U srpskoj narodnoj tradiciji „od zlata jabuka“ je simbol najvećeg blaga, koje se spominje u brojnim narodnim pjesmama. Kao simbol zdravlja, mladosti i plodnosti, utkana je u i mnoge starinske svadbene običaje.

Mnoga sela u BiH i Srbiji se zovu Jabuka, a i prostor u centru Banjaluke, na kojem se danas nalazi Hram Hrista Spasitelja, Banski dvor i Gradska uprava, početkom 20. vijeka je bi parcela koja se zvala Jabučik.

Jabuka se na našim prostorima odvjakada uzgaja i jede, a od nje se pripremaju poslastice po receptima naših baka.

Republika Srpska se ne može mjeriti sa poljoprivrednim velesilama s početka naše priče, ali i kod nas je jabuka najrasprostranjenije voće. Voćari u Srpskoj proizvedu u prosjeku 30.000 tona jabuke godišnje.

Ove godine je prinos ispodprosječan.

Kraljici voća su glave došle izuzetno visoke temperature tokom ljeta, a potom i kiša. Voćke su prije berbe opadale s grana, pa će oko 60 odsto roda završiti u industrijskoj proizvodnji, umjesto u hladnjačama i na trpezama ljubitelja voća.

Kako je to izgledalo ljetos, svedoči i simpatični video, koji kruži društvenim mrežama. Vlasnici velikih voćnjaka su se zbog opadanja jabuka nasikirali, ali u porodičnim zasadima opale voćke su završile u kazanu za rakiju i – opet dobro. A i klinci su se zabavljali skupljajući jabuke.

Da je rod jabuke u Srpskoj ove godine podbacio, potvrdio je za Srpskainfo i Ognjen Petrović, mladi agronom i suvlasnik plantaže u Gradiški. Suša je, kaže Ognjen, bila tako žestoka da ni navodnjavanje kap po kap nije pomoglo. Više jabuka je opalo, nego što je dočekalo berbu.

– Malo je bolje stanje u zasadima koji imaju protivgradne mreže, jer one štite ne samo od grada, nego i od sunca – kaže Ognjen Petrović.

U porodičnom voćnjaku Petrovića zasadi jabuka zauzimaju nevjerovatnih 70 hektara, ali Ognjen kaže da je vrijeme da se to mijenja.

-To su stari zasadi, mijenjamo ih novima, koji će biti površinom duplo manji, ali sa većom gustinom stabala. Cijeli voćnjak će biti pokriven protivgradnim mrežama, jer uz ovakvu klimu, jedino takva proizvodnja ima smisla – objašnjava mladi agronom.

Eto, sve se mijenja, pa i klima i voćnjaci. Ali jabuka ostaje jabuka!