Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić pozvao je predsjednika Bundestaga Berbel Bas da njemačkog državljanina Kristijana Šmita vrati u NJemačku s ciljem zaštite osnovnih demokratskih principa i međunarodnog prava.

Stevandić je u pismu Basovoj istakao je da se Šmit bez ikakvog zakonskog mandata ili ovlašćenja miješa u unutrašnje odnose, narušava Dejtonski mirovni sporazum i izaziva ozbiljnu štetu narodima i entitetima u BiH.

U pismu Basovoj, Stevandić je podsjetio da je po okončanju mandata posljednjeg visokog predstavnika Valentina Incka 2021. godine imenovanje Šmita predloženo Savjetu bezbjednosti UN-a i da je jasno odbijeno.

“Ipak, što je još nevjerovatnije, znajući da nije imenovan i da nema ovlašćenja, gospodin Šmit se pojavio i predstavio se kao visoki predstavnik, dajući naredbe i ponašajući se kao da ima pravo na tu funkciju. Svjestan činjenice da njegova funkcija nije ni potrebna, gospodin Šmit je najavio da sebe smatra posljednjim visokim predstavnikom”, naveo je Stevandić.

On je dodao da je Šmit otišao korak dalje i počinio krivično djelo, odnosno, nametnuo je izmjene i dopune Krivičnog zakona BiH što je isključiva nadležnost Parlamentarne skupštine BiH.

“Ova radnja je u krucijalnoj nedosljednosti sa potpisanim Dejtonskim mirovnim sporazumom, a gospodin Šmit je ovim pokazao da ga nije briga za buduće implikacije njegovih brutalnih djela prema narodu BiH”, istakao je Stevandić.

On je napomenuo da je Šmit svoje napore usmjerio na progon izabranog predsjednika Republike Srpske, da je podsticao institucije BiH da pokrenu krivični postupak i procesuiraju predsjednika Srpske, te je upozorio da su Šmitovi pokušaji intervencija u pravosudni sistem ozbiljno narušili odnose unutar BiH.

“Drugim riječima, strani, u ovom slučaju njemački državljanin, koji nezakonito traži neograničenu moć upravljanja BiH, djeluje protiv legalno izabranih i imenovanih zvaničnika koji su jednostavno obavljali formalne aktivnosti koje su po zakonu trebali obavljati. Ovaj postupak predstavlja neprihvatljiv napad na suverenitet i demokratski ustavni poredak BiH i odbacivanje vladavine prava i potrebno ga je odmah zaustaviti”, poručio je Stevandić.

On je konstatovao da dosadašnje ponašanje i nespretno bavljenje osjetljivim pitanjima Šmita, čak i da je imenovan visokim predstavnikom, pokazuje iznova da on ne posjeduje stvarno iskustvo u vezi sa odnosima na Zapadnom Balkanu, niti diplomatsko znanje, vještine ili osjetljivost za tešku istoriju BiH.

“Čak ni u svojstvu u kojem se sam predstavio, gospodin Šmit se nije pokazao kao posrednik u rješavanju kriza, već ih je nasuprot tome, više puta sam proizveo. Upravo zbog toga, preovladavajuće mišljenje javnosti je da gospodin Šmit šteti i destabilizuje BiH”, naveo je Stevandić.

U pismu Basovoj, predsjednik Narodne skupštine Srpske ističe da je NJemačka, tokom više od sedam decenija, uspostavila uzornu tradiciju demokratije i ljudskih prava, a da je, nimalo u skladu sa tom tradicijom, Šmit zloupotrijebio demokratiju i ljudska prava u jednoj evropskoj zemlji, ugrožavajući stabilnost čitavog regiona Balkana svojim neodgovornim postupcima.

“Uvjeren sam da kao izabrani predsjednik Bundestaga shvatate ozbiljnost ove situacije i njene implikacije. Takođe bih istakao, da bi ignorisanje i prekoračenje volje naroda, neovlašćeni i destruktivni postupci gospodina Šmita mogli da izazovu ozbiljne i ekstremne reakcije u našem veoma delikatnom i krhkom regionu”, naglasio je Stevandić.

On je dodao da su i pripadnici druga dva konstitutivna naroda svojim protestima, odnosno izjavama njihovih najviših zvaničnika, jasno izrazili protivljenje postupcima Šmita.

Stevandić je ocijenio da su pokušaji Šmita da, dok je obavljao visoke dužnosti u svojoj zemlji, rehabilituje pilota zloglasne Legije Kondor, tokom čijeg bombardovanja je samo u Španiji ubijeno na hiljade civila, a za šta je dobio najviša nacistička odlikovanja, za Srbe i građane Republike Srpske uopšte, koji su najviše stradali od nacističke i ustaške okupacije, više nego dovoljan razlog da se Šmit diskvalifikuje za obavljanje bilo koje službene funkcije.

“Poštovana predsjednice, prisjećajući se vašeg govora prilikom održavanja časa sjećanja na žrtve nacionalsocijalizma, smatramo da gospodin Šmit ni pod kojim uslovima ne bi trebalo da obavlja zvaničnu funkciju, naročito na prostorima na kojima žive Srbi. Predrasude stvarane godinama prema srpskom narodu, posebno su bolne i teško podnošljive, ali to nikada nije spriječilo srpski narod da stane iza politike za koju smatra da brani njegovo dostojanstvo i garantuje njegovu bezbjednost”, istakao je Stevandić.

On je naglasio da dijeleći zajedničke ljudske, kulturne i civilizacijske ideale, Republika Srpska visoko cijeni čvrste odnose sa NJemačkom, posebno na demokratskom i ekonomskom planu, napominjući da Republika Srpska doprinosi više od 41 odsto privrede BiH koja je suštinski povezana sa NJemačkom, gdje pola miliona Srba živi kao lojalni i odani građani koji doprinose njemačkom društvu.

U pismu, Stevandić je podsjetio da je Republika Srpska potpisala Dejtonski mirovni sporazum sa nekoliko država, uključujući Federaciju BiH, te da se u proteklih 28 godina Republika Srpska bori za poštovanje ovog sporazuma, kao i za zadržavanje njegovog pravnog okvira.